شناسایی و تعیین ساختمان آلکالوئیدها در گونه achillea wilhelmsii c. koch ایران

چکیده سرده بومادران(achillea) از تیره کاسنی(compositae) در ایران 19 گونه گیاه علفی و اغلب معطر دارد. براساس منابع معتبر در طب سنتی تعدادی از آنها بعنوان گیاهان داروئی برای بندآوردن خون و علاج زخمهایی که با خونریزی همراه بوده است مورد استفاده قرار می گرفته اند. گیاهان سرده بومادران، به علت داشتن ترکیبات فعال زیستی از جمله آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، روغنهای فرار و ... مورد توجه محققان می باشند. با توجه به اهمیت گسترده آلکالوئیدها به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده فعال و دارویی موجود درگیاهان سرده بومادران، هدف عمده این پژوهش استخراج، جداسازی، شناسایی و تعیین ساختمان آلکالوئیدها در گونه بومادران ویلهلمسی(achillea wilhelmsii c. koch) بوده است. نمونه های گلدار این گیاه از یکی از رویشگاه های طبیعی آن در منطقه چاروسای استان کهگیلویه و بویراحمد جمع آوری گردید. نمونه های پودر شده سرشاخه های هوایی(شامل گل آذین و برگها) برای جداسازی آلکالوئیدها مورد استفاده قرار گرفتند استخراج آلکالوئید ها به روش بخش سازی عصاره متانولی و سپس تخلیص آنها از طریق کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک انجام گرفت. شناسایی و تعیین ساختمان آلکالوئید غالب این گونه بر اساس روش های نوین طیف سنجی (h- nmr1، c- nmr13، 135 dept، 90 dept، cosy، hmbc، hsqc، ir و ms) صورت گرفت. بر اساس داده های طیف سنجی این آلکالوئید با نام "n- (5 و 6- دی متوکسی- 3 اکسو- 3h- پیرولیزین- 1- ایل ) 3 و 4- دی متوکسی- بنزآمید"از دسته آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی شناسایی گردید. این آلکالوئید برای اولین بار در ایران و جهان گزارش می شود.